Van oudsher is een mondelinge overeenkomst rechtsgeldig omdat het een verbintenis scheppende overeenkomst is. Toen mensen nog niet bekwaam waren in lezen en schrijven kwam men met een handdruk of handjeklap overeenkomsten overeen die tevens rechtsgeldig waren. Dat is nu nog steeds zo, echter voor de zekerheid wordt er tegenwoordig meer schriftelijk overeengekomen. Toch is ook tegenwoordig een mondelinge overeenkomst rechtsgeldig. Hoe ga je hier dan ook mee om, aangezien mondelinge overeenkomsten lastig aan te tonen zijn, waarbij een eventuele ingeschakelde rechter zich mogelijk laat leiden door het meest aannemelijke verhaal. Dit is dan ook de reden dat het bij een mondelinge overeenkomst verstandig is om de overeenkomst door een derde “onpartijdige” getuige te laten bijwonen om zo problemen in de toekomst te voorkomen.
Mondeling overeenkomst voor schriftelijke overeenkomst
Een reden waarom een mondeling overeenkomst vaak wordt aangegaan voordat het schriftelijke overeenkomst wordt overeengekomen, ligt aan het feit dat het papierwerk simpelweg niet snel klaar is. Beide partijen zijn bijvoorbeeld aangegaan dat jij bij deze werkgever aan de slag gaat. Het papierwerk moet nog door de Human Resource opgesteld worden. Soms duurt het nog een aantal dagen voordat je daadwerkelijk het arbeidscontract kunt ondertekenen. Men gaat er dan al vanuit dat je aan de slag kunt, en dus werk je al op de werkvloer. Uiteraard moet in het arbeidscontract wel staan wat mondeling is overeengekomen, correctheid van salaris, werktijden, overige vergoedingen, en de duur van de proefperiode.
Mondeling overeenkomst zonder schriftelijke opvolging
Conform de wet is een mondelinge overeenkomst wettelijk geldig. Gewoonlijk heb je dan ook drie dagen de tijd om je daarbij te bedenken. Ben je akkoord gegaan echter je levert niet – denk aan de verkoop van een tweedehands televisie toestel, echter na verloop van de drie dagen wil de koper het toestel niet meer – heb je alsnog het recht als verkoper om de overeenkomst volledig uit te voeren. Uiteraard moet een en ander naar redelijkheid en billijkheid verlopen, maar het weigeren van afname of betaling wordt in deze gezien als contract breuk. Probleem is echter wanneer ben je de overeenkomst aangegaan en wanneer is dus de beslisperiode van drie dagen afgelopen. Hierbij wordt dan vaak het woord de persoon met het beste verhaal gevolgd als de waarheid. Om dan jouw waarheid aan te tonen is geen sinecure.
Mondelinge overeenkomst met handjeklap
Een mondelinge overeenkomst wordt van oudsher toegepast bij de doorverkoop van vee. Vaak worden paarden, koeien, varkens, geiten enzovoorts naar de veehal of veemarkt samengebracht waar door de boeren onderling de handel wordt bepaald. Het handjeklap is dan ook oorspronkelijk van deze handel afkomstig. Door het handjeklap wordt de prijs bedongen, en met een spuug in de hand wordt de verkoop bezegeld. Deze manier van handelen is rechtsgeldig door mondelinge overeenkomst en men dient zich daaraan ook te houden. Voorwaarde is vaak nog wel bij de paardensport dat het paard officieel wordt verkocht indien het paard is goedgekeurd door een dierenarts. Indien na het sluiten van de mondelinge verkoop de verkoper het dier alsnog door verkoopt aan een tweede koper dan is de verkoper in gebreke aangezien hij niet levert conform het mondelinge contract. Dan is er sprake van contractbreuk. Toch zal een verkoper dit risico niet nemen aangezien hij het risico loopt dat hij uitgesloten wordt van handel op de veemarkt. Ook hier geldt dat het beter is om bij de koop door mondelinge overeenkomst een getuige aanwezig te laten zijn.
Mondelinge overeenkomst met getuige
De beste en meest heldere manier om een concreet en betrouwbaar mondeling overeenkomst te laten sluiten, is door deze bij te laten wonen door een onpartijdige getuige. Daarmee kan bij een eventueel toekomstig probleem de getuige optreden zodat het woord van de verkoper of koper gesterkt wordt. Dit is ook van toepassing indien de uitleg van een mondelinge overeenkomst op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd. Om zeker van je zaken te zijn vraag je tijdens het overeenkomen van de mondelinge overeenkomst om alsnog een schriftelijke overeenkomst samen te stellen, zodat een ieder weet waar hij/ zij aan toe is. Kan dit niet dan biedt de aanwezigheid van een getuige de beste uitkomst.